هفته سیزدهم بارداری – تغذیه و غذاهایی که باید بخوریم
هفته سیزدهم بارداری مثل تمام لحظه‌های بارداری شگفت‌انگیز و به یاد ماندنی است.
همان‌طور که می‌دانید در این هفته جنین شروع به رشد می‌کند.
برای رشد جنین در هفته سیزدهم بارداری ، مادر نیاز به تغذیه از مواد غذایی مفید و مغذی دارد.
گروه نان و غلات:
شامل انواع نان‌ها (که در بین نان‌ها نان سبوس‌دار توصیه می‌شود).
گندم کامل یا پرک شده، ماکارونی، برنج و ذرت است، که استفاده از آنها به‌صورت ۶ تا ۱۱ سهم در روز توصیه می‌شود.
هر سهم به اندازه‌ی ۳۰ گرم یعنی معادل نصف لیوان برنج یا ماکارونی پخته‌شده، یا یک کف دست نان است.
این گروه منبع غنی از ویتامین‌های گروه B و فیبر هستند.
گروه سبزیجات و میوه‌ها
این گروه شامل اسفناج، جعفری، نعناع، کاهو، هویج، گوجه‌فرنگی، لوبیا سبز، خیار، سیب، پرتقال، نارنگی، زردآلو و غیره که غنی از ویتامین‌های A و C هستند.
از این مواد غذایی به‌صورت ۲ – ۵ سهم در روز استفاده کنید.
هر سهم معادل یک میوه یا نصف لیوان سبزی یا سالاد است.
دقت کنید بدلیل کاهش تهوع و استفراغ ، افزایش اشتها از این هفته باید مراقب وزن گیری خود در طول بارداری باشید.
میزان افزایش وزن در دوران بارداری در همه زنان یکسان نیست و بر اساس شاخص توده‌ی بدنی بدن یا BMI محاسبه می‌شود.
مادر عزیز تغذیه شما بر اساس نیاز شما و رشد جنین شما است.
به‌دلیل اینکه از این هفته کم‌کم تهوع، استفراغ و ویار مادر کم می‌شود، مادر دوست دارد از همه گروه های غذایی میل کند.
دقت کنید یک رژیم غذایی براساس تنوع و تعادل مواد غذایی داشته باشید چون کودک شما برای رشد و تکامل بهتر نیاز به تغذیه خوب و مفید دارد.
توصیه‌ای که برای شما مادران عزیز داریم این است که علاوه بر تغذیه جسم جنین، به تغذیه ی روح جنین و کودک خود، با دادن انرژی مثبت و آرامش و دور بودن از استرس های محیط زندگی کنند تا انشاء الله جنین از سلامتی جسمانی و سلامت روانی برخوردار شود.
هفته سیزدهم بارداری در بدن چه اتفاقاتی می‌افتد؟
از این هفته به بعد رشد سر جنین به‌طور قابل‌ملاحظه کم می‌شود.
از هفته سیزدهم یا چهاردهم پوست صورت و بدن به وسیله‌ی موی کرک مانند نرم و نازکی به نام لانوگو واژه‌ی لاتین به نام کرک، پوشیده می‌شود.
لانوگو تا ماه هفتم یا هشتم حاملگی باقی خواهد ماند; سپس آهسته از بین خواهد رفت.
اگر چه در نوزادان نارس بعد از تولد هنوز هم بر روی بدن نوزاد دیده می‌شود.
لانوگو به کنترل دمای بدن جنین کمک می‌کند.
پلک‌های فرزند شما می‌توانند بسته شوند، با این کار از چشم‌ها محافظت به عمل می‌آید.
اکنون از این هفته فرزند شما قادر است انگشت خود را در دهانش قرار دهد.
ولی هنوز عضلات مخصوص مکیدن به‌طور کامل رشد نکردند.
وزن – قد جنین در هفته سیزدهم
در هفته سیزدهم بارداری جنین حدود ۷/۵ سانتیمتر طول و ۲۳ تا ۲۸ گرم وزن دارد.
از این هفته خطوط اثر انگشت فرزندتان تشکیل می‌شود!
اثر انگشت یکی از علائم انحصاری هویت هر فرد می‌باشد.
جنین در داخل بدن شما دائما در حال حرکت است; اما شما قادر به احساس حرکت جنین در شکمتان نیستید.
حرف‌های جنین سیزده هفته با مادرش:
مامانی عزیزم سلام، من الآن چانه و بینی با پیشانی‌ام تشکیل شده است.
می‌توانم یک چیزی را بگیرم.
می‌توانم مک بزنم، قورت بدهم ولی عضلاتم هنوز قوی نیست و نیاز به رشد دارد.
تا حالا سرم خیلی سریع رشد می‌کرد; اما از این به بعد بدنم رشد سریعی پیدا می‌کند; تا بتوانم اندام خوبی داشته باشم.
بنابراین نیازهای جسمی من زیادتر می‌شود.
برای رشد و تکامل اندام‌های بدنم مجبورم از ذخایر بدن شما استفاده کنم.
بشقاب غذای من جفت نام دارد که موقع زایمان بعد از خروج من خارج می‌شود.
من (جنین) در هفته ۱۳ تقریبا به اندازه یک لیمو است.
جفت ، ظرف غذای جنین
در هفته سیزدهم بارداری غذاهای مقوی بخورید.
جفت شبیه جگر خام است، که از رگ‌های خونی زیادی تشکیل‌شده‌اند; مانند شاخه‌های درخت به هم وصل هستند و این رگ‌ها در داخل جفت پخش‌شده‌اند.
رگ‌های جفت، خون و اکسیژن و مواد غذایی که شما برای من می‌فرستید را از طریق بند ناف به من رسانده و خون کثیف و مواد زائد را برای تصفیه به شما برمی‌گرداند.
جفت اجازه نمی‌دهد که بعضی از عفونت‌ها، میکروب‌ها و داروها به‌راحتی به من برسند; اما بعضی از این داروها می‌توانند از جفت عبور کرده و صدمه جدی به من وارد کنند.
پس مامان عزیزم!! حواست را جمع کن و بدون مشورت و اجازه‌ی پزشک هیچ دارویی را مصرف نکن.
حالا من کم‌کم از محیط لگن به دخل شکم می‌آیم و رشد می‌کنم و شما از این به بعد می‌توانید من را لمس و نوازشم کنید.
در هفته سیزدهم بارداری چه تغییراتی در بدن مادر به وجود
می‌آید؟
از این هفته شما کم‌کم تغییراتی در پستان‌های خود احساس می‌کنید; که نشان دهنده‌ی آماده شدن بدن شما برای شیردهی است.
البته این بدان معنی نیست که شیر داشته باشید.
پستان‌ها به‌طور قابل‌ملاحظه بزرگ‌تر می‌شوند; و برآمده به نظر می‌رسند و سیاهرگ‌هایی در زیر پوست آنها دیده می‌شود.
در سه ماهه‌ی دوم بارداری، آغوز یا کلستروم شروع به ساخته‌شدن می‌کند.
آغوز ماده‌ی زردرنگی است که در آغاز شیردهی از پستان‌های مادر خارج می‌شود; و سرشار از پروتئین، مواد مصونیت‌زا و نوعی فاکتور رشد است; که باعث می‌شود روده‌های شیرخوار رشد کند تا بتواند پذیرای شیر مادر شود.
تغییرات هفته سیزدهم در ظاهر شکم
از هفته سیزدهم در بسیاری از زنان در بارداری (۹۰٪) در ناحیه‌ی پستان‌ها، شکم و باسن خطوط موسوم به خطوط کشش یا ( Strech marks)، ظاهر می‌شوند; که به نظر می‌رسد تا حدودی ارثی هستند.
هر چند که افزایش وزن می‌توانند آن را تشدید نماید.
اگر نگران بروز این خطوط هستید از این هفته می‌توانید نواحی که ممکن است در آن ترک ایجاد شود، با روغن زیتون یا کنجد یا بادام شیرین و یا با کرم‌های ضد ترک چرب نمایید. چرب کردن شکم ممکن است جلوی بیشتر ترک خوردن را بگیرد; ولی باعث درمان ترک‌هاق قبلی نمی‌شود.
نگران نباشید این ترک‌ها بعد زایمان از بین می‌روند یا بی‌رنگ می‌شوند.
افزایش میل جنسی مادر از هفته سیزدهم
از هفته سیزدهم بارداری ممکن است افزایش ناگهانی در میل جنسی خود احساس نمایید. نگران نباشید! این حالت‌ها طبیعی است، شما می‌توانید رابطه جنسی را به‌صورت دو بار در هفته با داشتن پوزیشن مناسب، در بارداری داشته باشید البته اگر پزشک شما به شما اجازه داده باشد چون در موارد تهدید به سقط و زایمان زودرس و جفت پایین و سرراهی اجازه‌ی داشتن رابطه‌ی جنسی نخواهید داشت.
سونوگرافی در هفته سیزدهم بارداری
اگر شما مادر عزیز هنوز موفق به انجام آزمایش‌های غربالگری بارداری نشده‌اید نگران نباشید.
اکنون در این هفته بهترین زمان برای انجام سونوگرافی غربالگری و آزمایشات غربالگری طبق دستور پزشکتان است.
در این هفته سونوگرافی NT انجام می‌شود.
و بر اساس سونوگرافی انجام‌شده و آزمایش خون غربالگری ریسک سندروم داون بررسی می‌شود.
در این هفته در سونوگرافی، معده و مثانه و اندام‌های جنین و وضعیت استخوانی سر جنین در این هفته، با سونوگرافی بررسی می‌شود.
طول دهانه رحم، وضعیت جفت و میزان مایع آمنیوتیک مشخص می‌شود.
سن دقیق بارداری و جنین بر اساس اندازه از فرق سر جنین تا استخوان نشمین گاهی به‌عنوان CRL مشخص می‌شود.
اگر هنوز موفق به انجام سونوگرافی NT نشدید اگر هنوز اندازه‌ی CRL جنین ۸۴ میلی‌متر باشد; پزشک قادر به گرفتن اندازه‌ی NT جنین می‌باشد.
در غیر این صورت، سونوگرافی NT انجام نمی‌شود و ارزشی ندارد.
در هفته سیزدهم بارداری طول جنین شما از ۴۵ میلی‌متر به ۷۹ میلی‌متر می‌رسد و علاوه بر انجام و بررسی اندازه‌ی NT، معده و مثانه، اندام‌ها و وضعیت استخوانی سر جنین در طول این با سونوگرافی مسخش می‌شود.
لکه بینی در هفته سیزدهم بارداری
در هفته سیزدهم بارداری لکه بینی و خونریزی ممکن است به دنبال پایین بودن جفت اتفاق بیفتد; که به مادر توصیه می‌شود از انجام رابطه‌ی جنسی اجتناب کند.
مادر باید استراحت نسبی داشته باشد و فعالیت‌هایی را که مجبور است سرپا باشد محدود کند.
در صورت نیاز و صلاح پزشک شیاف یا قرص یا آمپول پروژسترون مصرف نماید.
رابطه جنسی در هفته سیزدهم چگونه باید باشد؟
اگر مادر مشکلی برای انجام رابطه جنسی در بارداری نداشته باشد، به طور مثال تهدید به سقط نباشد و یا پزشک اجازه‌ی رابطه داشتن رابطه‌ی جنسی را به مادر دهد بهتر است، مادر
می‌تواند در هفته دو بار نزدیکی انجام دهد.
بهترین پوزیش برای انجام نزدیکی و رابطه ی جنسی پوزیشن پهلو به پهلو می‌باشد; و توصیه می‌شود خانم باردار به ارگاسم یا لذت جنسی نرسد.
رکتال کوئیت یا نزدیکی از پشت و مقعد به دلیل عوارض برای مادر و جنین توصیه نمی‌شود.
ترشح در هفته سیزدهم
در طی بارداری به دلیل تغییرات هورمونی ایجادشده در بدن مادر، ترشحات خانم باردار زیاد می‌شود.
اگر این ترشحات، همراه با رنگ و بو و سوزش و خارش نباشد، مشکلی ندارد و نیاز به اقدامات خاصی نیست.
فقط شستشوی مرتب با آب و سرکه سفید طبق منابع کتب سنتی، (یک لیوان سرکه‌ی سفید با سه لیوان آب) روزانه، به تعداد دفعات دلخواه در روز کفایت می‌نماید.
در این مورد استفاده از فراوده‌های لبنی و دارویی پروبیوتیک مثل ماست‌های پروبیوتیکی مفید می‌باشد.
علائم هشدار در هفته سیزدهم بارداری
در صورت داشتن هر کدام از این موارد به پزشک خود مراجعه نمایید.
- تکرر ادرار شدید با سوزش ادرار و پهلو درد و درد در هنگام ادرار کردن.
- بروز تشنگی زیاد و غیر عادی همزمان با کاهش مقدار ادرار
- تب و لرز
- سردرد شدید و مقاوم
- دردهای شکمی و رحمی
- تهوع و استفراغ شدید
- خونریزی واژینال و لکه بینی و هر نوع ترشحات خونابه‌ای
- جفت پرویا یا پایین.
- اگر طول سرویکس و دهانه رحم کوتاه ۳۰ میلی‌متر یا کمتر از ۳۰ میلی‌متر باشد به پزشک مراجعه نمایید.
- سردردهای شدید
منابع: توراهی – راهنمای هفته سیزدهم بارداری
